🔹 تقاضا یعنی چی؟
تقاضا یعنی چقدر از یک کالا یا خدمت رو در یک بازه‌ی زمانی (مثلاً یک هفته)، با توجه به قیمتش و شرایط خودت (مثل درآمدت)، حاضری بخری.
🔸 فرق تقاضا و نیاز:
| موضوع |
نیاز |
تقاضا |
| تعریف |
چیزی که می‌خوای یا بهش احتیاج داری |
چیزی که می‌تونی بخری (با پول و قدرت خرید) |
| مثال |
نیاز به هواپیما برای راحتی سفر |
خرید بلیط اتوبوس چون پول هواپیما نداری |
🔹 بخش دوم: عوامل مؤثر بر تقاضا
| عامل |
توضیح ساده |
مثال روزمره |
| قیمت کالا |
هرچی قیمت بالا بره، معمولاً تقاضا میاد پایین |
اگه پیتزا گرون شه، ممکنه کمتر سفارش بدی |
| درآمد |
با درآمد بیشتر، احتمال خرید کالاهای بهتر بالاتر میره |
اگه حقوقت بره بالا، ممکنه گوشی به‌روزتر بخری |
| قیمت کالاهای مرتبط |
شامل جانشین و مکمل |
اگه قیمت مرغ گرون شه، ممکنه بری گوشت چرخ‌کرده بخری |
| تبلیغات |
تبلیغات مثبت → افزایش تقاضا |
دیدن تبلیغ جذاب بستنی باعث می‌شه بری بخری |
| انتظارات نسبت به آینده |
انتظار کاهش قیمت → کاهش تقاضا امروز |
شنیدی آیفون قراره ارزون شه، فعلاً نمی‌خری |
🔹 بخش سوم: تابع تقاضا و شکل‌های نمایش
تابع تقاضا رابطه‌ای بین قیمت و مقدار تقاضا با فرض ثابت بودن بقیه عوامل هست.
سه شکل نمایش:
| نوع نمایش |
توضیح ساده |
مثال |
| جدول |
قیمت‌ها و مقدار تقاضا کنار هم |
جدول زیر 👇 |
| نمودار |
منحنی قیمت و تقاضا روی محور x-y |
منحنی نزولی |
| معادله |
Q = a – bP |
مثلاً Q = 10 – 2P |
🔻 مثال جدول تقاضا:
| قیمت (هزار تومان) |
مقدار تقاضا (عدد) |
| 1 |
9 |
| 2 |
7 |
| 3 |
5 |
| 4 |
3 |
| 5 |
1 |
📌 نکته: رابطه بین قیمت و مقدار تقاضا «معکوس» هست. یعنی قیمت که بالا میره، تقاضا پایین میاد.
🔹 بخش چهارم: تغییر در مقدار تقاضا vs تغییر در تقاضا
| نوع تغییر |
دلیل تغییر |
نمودار چه تغییری می‌کنه؟ |
مثال |
| تغییر در مقدار تقاضا |
فقط قیمت کالا عوض شده |
حرکت روی منحنی قبلی |
قیمت بستنی کم شده، بیشتر خریدی |
| تغییر در خودِ تقاضا |
عوامل غیرقیمتی تغییر کرده |
کل منحنی جابه‌جا می‌شه |
تبلیغات زیاد شده، همه بیشتر می‌خرن |
🔹 بخش پنجم: تأثیر درآمد روی تقاضا
| نوع کالا |
رفتار با افزایش درآمد |
مثال |
| کالای عادی |
درآمد ↑ → تقاضا ↑ |
برنج ایرانی، لباس برند |
| کالای پست |
درآمد ↑ → تقاضا ↓ |
نودل فوری، اتوبوس بین‌شهری |
| کالای خنثی |
درآمد تغییر کند → تأثیری ندارد |
نمک، کبریت |
📈 منحنی انگل برای این کالاها فرق داره (اینو بعداً با نمودار هم می‌شه دید).
🔹 بخش ششم: تأثیر قیمت سایر کالاها
| نوع رابطه بین کالاها |
توضیح ساده |
مثال |
تأثیر بر تقاضا |
| کالاهای جانشین |
می‌تونی یکی رو به‌جای اون بخری |
چای و قهوه |
اگر یکی گرون شه، تقاضای اون یکی ↑ |
| کالاهای مکمل |
معمولاً با هم استفاده می‌شن |
گوشی و شارژر |
اگر یکی گرون شه، تقاضای اون یکی ↓ |
| کالاهای مستقل |
هیچ ربطی به هم ندارن |
نون سنگک و هدفون |
قیمت یکی تغییر کنه، اون یکی بی‌تأثیر |
🔹 بخش هفتم: بقیه عوامل تأثیرگذار
| عامل |
اثر روی تقاضا |
مثال |
| تبلیغات مثبت |
افزایش تقاضا |
تبلیغ نوشابه → فروش بیشتر |
| تبلیغات منفی |
کاهش تقاضا |
اخبار منفی درباره مواد نگهدارنده یک خوراکی |
| انتظار کاهش قیمت |
تقاضا فعلاً کم می‌شه |
منتظری حراج بخری |
| انتظار افزایش قیمت |
تقاضا الان زیاد می‌شه |
می‌دونی قراره قیمت گوشی بره بالا، زود می‌خری |
🔹 بخش هشتم: حالت‌های خاص منحنی تقاضا
| حالت منحنی تقاضا |
توضیح |
مثال |
| عمودی |
مصرف ثابته، حتی اگه قیمت تغییر کنه |
داروی ضروری |
| افقی |
رقابت شدیده، قیمت خیلی حساسه |
محصول در بازار رقابت کامل |
| شیب مثبت (کالای گیفن) |
گرون‌تر می‌شه، مردم بیشتر می‌خرن! |
برنج ارزان که چون ارزونه، فقرا بیشتر می‌خرن |
